🎯 පාඩමේ අරමුණු

මේ පාඩම ඉවර වෙද්දී ඔයාට:

API එකක් plain English වලින් තේරුම් ගන්න පුළුවන් වෙයි
Every day APIs use කරන විදිය recognize කරන්න පුළුවන් වෙයි
AI tools APIs use කරන විදිය දැකගන්න පුළුවන් වෙයි
Basic API vocabulary දැනගන්න පුළුවන් වෙයි

📖 API එක කුමක්ද?

API යනු Application Programming Interface.

Technical වගේ sound වෙනවා, but simple explanation එක මෙන්න:

Plain English වලින් API

API එකක් යනු service එකකින් ඔයාට කරන්න පුළුවන් actions menu එකක්.

Restaurant menu එකක් dishes order කරන්න පුළුවන් මොනවද list කරනවා වගේ, API එකක් software service එකකින් request කරන්න පුළුවන් operations මොනවද list කරනවා.

🍽️ Restaurant Menu Analogy එක (Expanded)

Menu නැතුව (API නැහැ):

ඔයාම kitchen එකට යන්න ඕන
Every dish cook කරන විදිය ඉගෙන ගන්න ඕන
Ingredients හැමඑකම store කරලා තියෙන්නේ කොහෙද දැනගන්න ඕන
Kitchen equipment තේරුම් ගන්න ඕන

Customer කෙනෙකුට ඒක impossible! Food විතරක් ඕන.

Menu එක්ක (API):

Available options බලනවා
ඕන දේ choose කරනවා
Waiter ට order එක කියනවා
Kitchen prepare කරනවා
Exactly ask කළ දේ receive කරනවා

API එක menu එක. ඔයාට CAN ask කරන්න මොනවද HOW ask කරන්නද කියලා කියනවා.

🌍 Real-World API Examples

Realize නොකර constantly APIs use කරනවා:

Weather Apps

ඔයා දකින දේ

Actually වෙන දේ

72°F, Sunny in Colombo

ඔයාගේ app weather API එකට ask කළා: 'Colombo වල weather මොකක්ද?'

Weather API menu එකේ includes:

Current temperature ගන්න
Next 7 days forecast ගන්න
Humidity සහ wind speed ගන්න
Sunrise/sunset times ගන්න

Maps & Navigation

ඔයා දකින දේ

Actually වෙන දේ

A ඉඳන් B ට route එක travel time එක්ක

ඔයාගේ app Maps API එකට ask කළා: 'A ඉඳන් B ට යන්නේ කොහොමද?'

Maps API menu එකේ includes:

Points අතර directions ගන්න
Travel time calculate කරන්න
Nearby restaurants find කරන්න
Traffic conditions show කරන්න

Social Media

ඔයා දකින දේ

Actually වෙන දේ

Friends ගේ latest posts

App Social API එකට ask කළා: 'මේ user ට recent posts ගන්න'

Payment Processing

ඔයා දකින දේ

Actually වෙන දේ

'Payment successful'

Website Payment API එකට ask කළා: 'මේ card එකට $50 charge කරන්න'

🤖 AI APIs Use කරන විදිය

Phone එකෙන් ChatGPT හෝ Claude එක්ක chat කරනකොට, මෙන්න happen වෙන දේ:

Text

┌──────────────────────────────────────────────────────────┐
│                                                          │
│  📱 ඔයාගේ Phone                                          │
│     │                                                    │
│     │ ඔයා type කරනවා: "Photosynthesis simply explain කරන්න"│
│     │                                                    │
│     ▼                                                    │
│  🌐 Internet                                             │
│     │                                                    │
│     │ ඔයාගේ message OpenAI API එකට send වෙනවා            │
│     │                                                    │
│     ▼                                                    │
│  🖥️ OpenAI Servers                                      │
│     │                                                    │
│     │ AI ඔයාගේ message process කරනවා                    │
│     │ Response generate කරනවා                           │
│     │                                                    │
│     ▼                                                    │
│  🌐 Internet                                             │
│     │                                                    │
│     │ Response ආපහු send වෙනවා                          │
│     │                                                    │
│     ▼                                                    │
│  📱 ඔයාගේ Phone                                          │
│     │                                                    │
│     │ ඔයා දකිනවා: "Photosynthesis cooking වගේ..."        │
│                                                          │
└──────────────────────────────────────────────────────────┘

Key Insight

AI ඔයාගේ phone එකේ run වෙන්නේ නැහැ. ඔයාගේ phone just API එකට answers ask කරනවා.

📋 API Vocabulary

Term	Plain English	Example
Request	API එකට ඔයා send කරන දේ (ඔයාගේ order)	"London weather මොකක්ද?"
Response	ඔයාට receive වෙන දේ (ඔයාගේ food)	"London: 15°C, Partly Cloudy"
Endpoint	Specific action එකක specific URL එකක්	`/api/weather`, `/api/forecast`
API Key	ඔයාව identify කරන password	`API-KEY: sk-abc123xyz789`
Rate Limit	Requests කීයක් කරන්න පුළුවන්ද	"Free: 100/day, Pro: 10,000/day"

🔄 Request-Response Cycle එක

Every API interaction මේ pattern follow කරනවා:

Text

1. CLIENT (ඔයා/ඔයාගේ app)
   │
   │  REQUEST කරනවා
   │  "Tokyo weather ගන්න"
   │
   ▼
2. API ENDPOINT
   │
   │  Request process කරනවා
   │  Data fetch කරනවා
   │  Response prepare කරනවා
   │
   ▼
3. CLIENT RESPONSE receive කරනවා
   │
   │  "Tokyo: 25°C, Sunny, 
   │   Humidity: 60%"
   │
   ▼
4. APP user ට data display කරනවා

💡 Vibe Coding වලට APIs Matter වෙන්නේ ඇයි

1. Possible මොනවද දැනගන්න

APIs define කරනවා service එකකින් කරන්න පුළුවන් සහ බැරි මොනවද. API endpoint එකක් නැත්නම්, programmatically ඒක කරන්න බැහැ.

2. Better Prompt කරන්න

Weather API එකක් තියෙනවා කියලා දන්නකොට, AI ට ask කරන්න පුළුවන්:

API-Aware Prompt

OpenWeatherMap API use කරලා weather show කරන webpage create කරන්න. Current temperature, conditions, 5-day forecast include කරන්න.

ChatGPT Claude

3. Errors තේරුම් ගන්න

මොකක් හරි work නොකරන විට, often API issue එකක්:

"API key invalid" → Wrong password
"Rate limit exceeded" → Requests ගොඩක්
"Endpoint not found" → Wrong address

4. Connected Apps Build කරන්න

Modern apps multiple APIs combine කරනවා:

Weather API + Maps API = "Route එකේ weather"
Payment API + Email API = "Purchase එකට පස්සේ receipt sent"
AI API + Speech API = "Voice assistant"

📊 Encounter වෙන Common APIs

Category	Example APIs	කරන දේ
AI/ML	OpenAI, Anthropic, Google AI	Text generation, image analysis
Weather	OpenWeatherMap, WeatherAPI	Weather data සහ forecasts
Maps	Google Maps, Mapbox	Directions, locations, maps
Payments	Stripe, PayPal	Transactions process කිරීම
Email	SendGrid, Mailgun	Programmatically emails send කිරීම
Social	Twitter, Facebook	Content post කිරීම, feeds read කිරීම
Storage	AWS S3, Cloudinary	Files සහ images store කිරීම
Auth	Auth0, Firebase Auth	User login systems

🎮 Action එකේ API

API Understanding නැතුව:

"Weather app එකක් හදන්න"

(AI guess කරන්න ඕන ඔයා mean කරන්නේ මොකක්ද)

API Understanding එක්ක:

Informed Prompt

Simple weather card එකක් create කරන්න: 1. City name input ලෙස ගන්නවා 2. Current weather ගන්න OpenWeatherMap API call කරනවා 3. Temperature, conditions, icon display කරනවා 4. City find නොවුනොත් errors handle කරනවා

ChatGPT Claude

Behind scenes වෙන දේ තේරුම් ගත්තම second prompt AI ට clear direction දෙනවා.

✅ පාඩමේ සාරාංශය

එක Sentence එකෙන් API

API එකක් service එකකින් perform කරන්න ask කරන්න පුළුවන් actions menu එකක්.

Key Concepts:

Term	Plain English
API	Available actions menu එකක්
Request	Ask කරන දේ
Response	Back ලැබෙන දේ
Endpoint	Specific action එකේ address
API Key	Service use කරන්න ඔයාගේ password
Rate Limit	Requests කරන්න පුළුවන් කීවතාවක්

📝 Mini Quiz

📝 ඔයාගේ Understanding Check කරන්න

1/3

What is an API in plain English?